Een rationeel hulpmiddel tijdens een emotioneel proces
Wat zijn de kansen voor kerkgebouwen in jouw gemeente?
Hoe behouden we dit religieuze erfgoed voor de toekomst?
Welke rol kunnen kerkgebouwen in de maatschappij krijgen?
Met een helder stappenplan, visuele informatie, kaarten en een herbestemmingstool zet JADE architecten haar expertise in voor het kerkenlandschap van diverse gemeenten. Onze herbestemmingtool helpt bij de keuze welke kerken het beste herbestemd kunnen worden en welke kerken gewoon kerk blijven.
Al meer dan 90 gemeenten zijn bezig met een kerkenvisie. Wil je weten hoe dit kan werken voor jouw gemeente?
Waarom aan de slag met een kerkenvisie?
Toenemende leegstand
De komende 10 jaar zullen in Nederland tussen de 1800 en 4800 kerken noodgedwongen hun deuren moeten sluiten. Dit is het directe gevolg van de afname van het aantal kerkleden en vrijwilligers en de teruglopende inkomsten. Er is daardoor steeds minder geld om deze bijzondere gebouwen te onderhouden. Door hun vorm en symboliek zijn kerken bovendien lastige gebouwen om een andere functie in te vestigen waardoor het niet zo eenvoudig is om voldoende financiële middelen te genereren. De toenemende leegstand van kerkgebouwen roept veel vragen op.
In veel gemeenten zien we dat er tussen de 30 tot 80% van de kerken hun deuren moeten sluiten. Dit levert niet alleen voor de kerkeigenaren en hun leden vragen op maar ook voor gemeenten. Niemand is gebaat bij leegstaande gebouwen, het is dan ook een gezamenlijk probleem. Gelukkig is er hulp. Vanuit de overheid zijn er middelen beschikbaar voor het opstellen van een kerkenvisie.
Hoe maak je een goede kerkenvisie?
Een kerkenvisie geeft inzicht en overzicht van wat er speelt rondom alle kerken binnen de gemeente en wordt gezamenlijk gemaakt door alle betrokken partijen. Maar hoe maak je een goede kerkenvisie? Het initiatief hiervoor ligt bij de gemeente. Zorg eerst voor een goed overzicht van het kerkenlandschap van jouw gemeente. Hoe worden de gebouwen nu gebruikt? Welke kerken komen in de toekomst leeg te staan of staan al leeg? Welke kerken doen het juist goed en wat kunnen we daarvan leren? Raadpleeg daarbij de kerkgemeenschap. Zij weten precies wat er speelt rondom de kerkgebouwen. Door kerken in relatie tot elkaar te bekijken zul je zien dat het duidelijk wordt waar de aandacht naar toe moet. Zet deze gegevens om in heldere visualisaties zoals kaarten en infographics zodat iedereen er mee kan werken en gesprekken met initiatiefnemers op gang gebracht kunnen worden.
Kerkenvisie Súdwest Fryslân
JADE architecten heeft samengewerkt met de pilotgemeente Súdwest Fryslân om hun kerkenlandschap van maar liefst 158 kerken in beeld te brengen. We hebben dit gedaan in opdracht van de Rijksbouwmeester. De gemeente heeft enthousiast gebruik gemaakt van onze kracht, het analyseren van onoverzichtelijke informatie en het visualiseren van deze gegevens naar bruikbare kaarten. Ze geven inzicht in het kerkenlandschap op verschillende schaalniveaus, van landschappelijke schaal tot streek, stad of dorp. Zo weten we bijvoorbeeld of een kerk goed met het openbaar vervoer bezocht kan worden, hoeveel mensen er rond een kerk wonen, en welke voorzieningen er in de buurt zitten. Er wordt ook ingezoomd op het gebouw zelf, om onder andere de interne aanpasbaarheid of de uitbreidingsmogelijkheden te bepalen. Dit helpt bij het vinden van nevenfuncties en bijbehorende inkomsten, zo kan het gebouw langer als kerk fungeren.
Kerken bezien in samenhang
Een mooie publicatie in Hart & Ziel 2020. Het magazine geeft een indruk van de verschillende activiteiten van het programma Toekomst Religieus Erfgoed (2019-2021). Eelco vertelt over het ‘kerkenpaspoort’ dat JADE heeft ontwikkelt voor Súdwest-Fryslând.