Inventarisatie en analyse
Opdrachtgevers: Verschillende gemeentes en MOOI Noord-Holland
Samenwerking: MK Architecten
Cartografie: Michiel Pouderoijen
Fotografie: JADE architecten
In opdracht van verschillende gemeentes werkt JADE aan de kerkenvisies van desbetreffende steden of regio’s. We gaan in gesprek met de geloofsgemeenschappen de eigenaren van de gebouwen en bezoeken deze ook. Aan de hand van deze gesprekken, werksessies, het onderzoek en analyses krijgen we in de kerkenvisie overzicht van de huidige situatie van het religieus erfgoed en kunnen we een beeld geven van de mogelijke toekomst hiervan.
Het verkrijgen van dit toekomstbeeld is van gemeenschappelijk belang. In komende 10 jaar zullen in Nederland tussen de 1800 en 4800 kerken noodgedwongen hun deuren moeten sluiten. Dit is het directe gevolg van de afname van het aantal kerkleden en vrijwilligers en de teruglopende inkomsten. Er is daardoor steeds minder geld om deze bijzondere gebouwen te onderhouden. Door hun vorm en symboliek zijn kerken bovendien lastige gebouwen om een andere functie in te vestigen waardoor het niet zo eenvoudig is om voldoende financiële middelen te genereren. De toenemende leegstand van kerkgebouwen roept veel vragen op.
In veel gemeenten zien we dat er tussen de 30 tot 80% van de kerken hun deuren moeten sluiten. Dit levert niet alleen voor de kerkeigenaren en hun leden vragen op maar ook voor gemeenten. Niemand is gebaat bij leegstaande gebouwen, het is dan ook een gezamenlijk probleem. Gelukkig is er hulp. Vanuit de overheid zijn er middelen beschikbaar voor het opstellen van een kerkenvisie.
JADE architecten heeft samengewerkt met de pilotgemeente Súdwest Fryslân om hun kerkenlandschap van maar liefst 158 kerken in beeld te brengen. We hebben dit gedaan in opdracht van de Rijksbouwmeester. De gemeente heeft enthousiast gebruik gemaakt van onze kracht, het analyseren van onoverzichtelijke informatie en het visualiseren van deze gegevens naar bruikbare kaarten. Ze geven inzicht in het kerkenlandschap op verschillende schaalniveaus, van landschappelijke schaal tot streek, stad of dorp. Zo weten we bijvoorbeeld of een kerk goed met het openbaar vervoer bezocht kan worden, hoeveel mensen er rond een kerk wonen, en welke voorzieningen er in de buurt zitten. Er wordt ook ingezoomd op het gebouw zelf, om onder andere de interne aanpasbaarheid of de uitbreidingsmogelijkheden te bepalen. Dit helpt bij het vinden van nevenfuncties en bijbehorende inkomsten, zo kan het gebouw langer als kerk fungeren.
Naast de kerkenvisie van Súdwest Fryslân heeft JADE ook gewerkt aan de kerkenvisies van gemeente Koggeland, Den Helder, Leidschendam-Voorburg & Beverwijk. Momenteel werken we ook aan de kerkenvisie voor de monumentale kerken van Den Haag en aan de Inventarisatie Religieus Erfgoed Zoetermeer. Een kerkenvisie maak je samen. Uiteraard werken met de gemeentes zelf, maar ook met andere partijen, zoals MK Architecten en adviesorganisatie MOOI Noord Holland. Voor de cartografie rekenen we op GIS-expert Michiel Pouderoijen.